In de politiek speelt het verschijnsel van polarisatie tussen groepen een belangrijke rol, maar juist hier liggen de zaken heel gecompliceerd. Een eerste probleem is dat de het verschil in opvattingen tussen twee groepen vaak niet ééndimensionaal is, maar meerdimensionaal. Een voorbeeld van het eerste geval krijgt men als men kijkt naar twee groepen die zich alleen maar onderscheiden voor de mate van waardering voor Poetin. Dan kan men voor beide groepen de gemiddelde waardering voor Poetin op een schaal van -5 tot en met +5 berekenen en die onderling vergelijken. Als de afstand plotseling toeneemt is er wellicht sprake van polarisatie. Veel moeilijker wordt het om twee groepen te vergelijken op twee dimensies, bijvoorbeeld de waardering voor Poetin en de waardering voor kernenergie. Dan is de “afstand” tussen beide groepen niet meer aan te geven en is het moeilijk te bepalen of er polarisatie tussen beide groepen heeft plaats gevonden.

Nog moeilijker wordt het als men politieke partijen en vage groeperingen (stromingen) als “links” en “rechts” gaat vergelijken. Bovendien zien we groepen van grootte veranderen en zien we nieuwe groepen ontstaan en oude verdwijnen. Een aansprekend voorbeeld van het verschijnen van een nieuwe groep is de revolutionaire opstand, iets waarover de filosoof J.P. Sartre veel over heeft geschreven.

Om op dit gebied tot meer inzicht te komen is het niet mogelijk om experimenten te verrichten. Men zal zich moeten baseren op eigen waarneming en het doordenken van de gebeurtenissen in de geschiedenis. Een uiterst belangrijke vorm van polarisatie is die tussen de twee vijandige partijen in een oorlog.  Op grond hiervan ben ik zelf tot de conclusie gekomen dat tijdens een oorlog de twee vijandige partijen zodanig op elkaar inwerken dat ze wat betreft de formele standpunten steeds verder van elkaar komen te liggen en wat betreft mentaliteit steeds meer aan elkaar gelijk worden. http://pacifismenu.nl/oorlogsmechanismen/twaalf-oorlogsmechanismen/

11 maart 2023